एका पायाचा चित्रकार

रत्नागिरीचा धीरज राजेंद्र साटविलकर. धीरजला जन्मत:च दोन्ही हात नाहीत. तसंच एक पाय असून नसल्यासारखा आखूड आहे. त्याला दैवाने सर्वसामान्यांप्रमाणे फक्त एकच पाय दिला आहे. या पायावर धीरज उड्या मारत चालतो, जिने चढतो. आता त्याला जयपूर फुटमुळे किमानपक्षी चालणे शक्य झाले आहे. मुख्य म्हणजे धीरज पायाने अत्यंत सुंदर चित्र रेखाटतो. याचबरोबर सर्वसामान्य ज्याप्रमाणे हाताने लेखन करतो तसे भरभर लेखनही तो या पायाने करतो.

धीरजचा जन्म 17 डिसेंबर 1993 चा. जन्मत:च असं अपंगत्व बघून आई-वडील हताश झाले, पण न डगमगता त्यांनी त्याला आधार दिला. आई रोहिणी आणि मावशी वंदना जितेंद्र नेवरेकर यांनी धीरजचे संगोपन केले. मामा निशांत श्रीधर कोलथरकर यांनी मदत केली. आज त्याला भाऊ साहिल, तसेच दीप्ती संतोष साटविलकर यांचं सहकार्य लाभत आहे.
धीरज जसा मोठा होत गेला, तसेतसे त्यातील कलागुण सर्वांना जाणवू लागले. हात पाय नाहीत म्हणून तो रडत बसला नाही. तर, आपण सर्वसामान्यासारखे असल्याप्रमाणे मनी ठाम ठरवून जिद्दीने या सगळ्यातून तो उभा राहिला. चौथीपर्यंतचे शिक्षण त्याने कै. केशव प. अभ्यंकर मूकबधिर विद्यालयात घेतले. त्यानंतर दहावीची परीक्षा त्याने बहिस्थ म्हणून दिली. दहावीमध्ये अर्ज करूनही बोर्डाने धीरजला रायटर नाकारला. मात्र धीरज मागे हटला नाही. पायाने पेपर लिहिण्याचा निर्णय घेतला आणि 57 टक्के गुण मिळवले.

यादरम्यान धीरज स्वतःतील अंगभूत गुणांना उभारी देऊ लागला. अर्थातच त्याचा एक पाय, जणू त्याचा हात झाला आणि पायाच्या बोटात ब्रश पकडून तो आपल्या मनातील रंग कॅनव्हासवर उतरवू लागला. एखाद्या सराईत चित्रकाराप्रमाणे त्याचे चित्र कॅनव्हासवर दैवी रंग घेऊन चितारते. धीरजला आज आर्थिक मदतीची नितांत आवश्यकता आहे. कलाप्रेमी, विशेषतः चित्रप्रेमींनी, संस्थानी त्याच्याकडून चित्र विकत घेऊन त्याला मदतीचा हात द्यायला हवा.
धीरजच्या या जिद्दीची कहाणी 2007 साली ईटीव्ही मराठी वरील गंगुबाई नॉन मॅट्रिक या मालिकेतही घेण्यात आली होती. दहावीत नापास झाल्यानंतर आत्महत्येच्या निर्णयाप्रत असणाऱ्या मुलांच्या डोळ्यात अंजन घालण्यासाठी धीरजवर खास एपिसोड करण्यात आला होता. सामाजिक न्याय व विशेष सहाय्य विभागाचा अपंग कल्याण राज्य पुरस्कार 2013 त्याला मिळाला.

व्हिडीओ लिंक : https://www.facebook.com/watch/?v=472627023492854

- अभिजित नांदगावकर