सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातल्या मालवण तालुक्यातलं असरोंडी गाव. गावाच्या
सीमेलगतच्या किर्लोस सड्यावरचा अश्मयुगीन कातळशिल्पांचा खजिना. हा खजिना
माध्यमिक विद्यामंदिर असरोंडी शाळेच्या 45 मुलांनी परिश्रमपूर्वक शोधून
काढला आहे. विद्यार्थी 10 वीचे. इतिहासाच्या पुस्तकातला 'ऐतिहासिक
ठेव्याचे जतन' हा धडा. इतिहास शिक्षक कमलेश गोसावी. वर्गातील
अध्यनाव्यतिरिक्त मुलांना प्रत्यक्ष क्षेत्रभेटीवर घेऊन जाता येईल का? यावर
डोक्यात विचार सुरू झाला.
जिल्ह्यात विर्डी (दोडामार्ग), कुडोपी, बुधवळे, हिवाळे, वडाचा पाट (मालवण), पोखरण (कुडाळ), दाभोळे (देवगड) याठिकाणी या अगोदर कातळशिल्पे सापडली आहेत.
चार ते पाच हजार वर्षांपूर्वीचा हा ठेवा. अश्मयुगातल्या प्राचीन आदिमानवाने निर्माण केलेला. किर्लोस सड्याबाबतही स्थानिकांकडून काही माहिती कानावर आली होती. असरोंडी पंचक्रोशी शिक्षण प्रसारक मंडळाचे अध्यक्ष व्ही. के. सावंत यांनीही पुढाकार घेतला.
दीड महिन्यापूर्वी एका रविवारी सकाळी सात वाजता व्ही. के. सावंत, कमलेश गोसावी, प्रभारी मुख्याध्यापक सुशांत पाटील, शिक्षक भगीरथ इंदरकर, प्रदीप सावंत, कुडाळमधल्या समानवता ट्रस्टचे नितीन तळेकर आणि विद्यार्थी निघाले. जंगलातून खडतर पायवाटेने चालत चार किलोमीटरवरच्या ऐकीव स्थळापर्यंत सर्व पोहोचले. परिसराची साफसफाई केली. तब्ब्ल साडेचार तास परिसर पिंजून काढण्यात आला. डुक्कर, घोरपड, ससा, गाय,बैल, उभ्या-आडव्या रेषांचा समतोल साधत साकारलेला मानव, विशेष भौमितीय प्रतिकृती अशी 12 कातळशिल्पे मुलांनी शोधली. कातळशिल्पांचा शोध घेताना मुलांच्या चेहऱ्यावरचा आनंद ओसंडून वाहत होता. जिज्ञासा जागृत होत होती. या परिसरात मोठ्या प्रमाणावर कातळशिल्पांचं अस्तित्व असून ती अजूनही दुर्लक्षित असल्याचे स्थानिक सांगतात. मुलांनी त्यातली 12 जगासमोर आणली आहेत.
''गोव्याने आपल्या राज्यात सापडलेल्या कातळशिल्पांचे जतन आणि संवर्धन करून पर्यटकांसाठी ठेवा उपलब्ध केला. सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातल्या कातळशिल्पांचेही असेच संवर्धन केले गेल्यास अभ्यासूंना त्याचा लाभ होईल,'' असं मत कमलेश गोसावी यांनी व्यक्त केलं.
-विजय पालकर, सिंधुदुर्ग
जिल्ह्यात विर्डी (दोडामार्ग), कुडोपी, बुधवळे, हिवाळे, वडाचा पाट (मालवण), पोखरण (कुडाळ), दाभोळे (देवगड) याठिकाणी या अगोदर कातळशिल्पे सापडली आहेत.
चार ते पाच हजार वर्षांपूर्वीचा हा ठेवा. अश्मयुगातल्या प्राचीन आदिमानवाने निर्माण केलेला. किर्लोस सड्याबाबतही स्थानिकांकडून काही माहिती कानावर आली होती. असरोंडी पंचक्रोशी शिक्षण प्रसारक मंडळाचे अध्यक्ष व्ही. के. सावंत यांनीही पुढाकार घेतला.
दीड महिन्यापूर्वी एका रविवारी सकाळी सात वाजता व्ही. के. सावंत, कमलेश गोसावी, प्रभारी मुख्याध्यापक सुशांत पाटील, शिक्षक भगीरथ इंदरकर, प्रदीप सावंत, कुडाळमधल्या समानवता ट्रस्टचे नितीन तळेकर आणि विद्यार्थी निघाले. जंगलातून खडतर पायवाटेने चालत चार किलोमीटरवरच्या ऐकीव स्थळापर्यंत सर्व पोहोचले. परिसराची साफसफाई केली. तब्ब्ल साडेचार तास परिसर पिंजून काढण्यात आला. डुक्कर, घोरपड, ससा, गाय,बैल, उभ्या-आडव्या रेषांचा समतोल साधत साकारलेला मानव, विशेष भौमितीय प्रतिकृती अशी 12 कातळशिल्पे मुलांनी शोधली. कातळशिल्पांचा शोध घेताना मुलांच्या चेहऱ्यावरचा आनंद ओसंडून वाहत होता. जिज्ञासा जागृत होत होती. या परिसरात मोठ्या प्रमाणावर कातळशिल्पांचं अस्तित्व असून ती अजूनही दुर्लक्षित असल्याचे स्थानिक सांगतात. मुलांनी त्यातली 12 जगासमोर आणली आहेत.
''गोव्याने आपल्या राज्यात सापडलेल्या कातळशिल्पांचे जतन आणि संवर्धन करून पर्यटकांसाठी ठेवा उपलब्ध केला. सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातल्या कातळशिल्पांचेही असेच संवर्धन केले गेल्यास अभ्यासूंना त्याचा लाभ होईल,'' असं मत कमलेश गोसावी यांनी व्यक्त केलं.
-विजय पालकर, सिंधुदुर्ग
No comments:
Post a Comment