मला ओळख मिळाली

द्राक्षयनी चोथे कांदिवली येथील महाडा वसाहतीत राहतात. त्यांनी छंदाचे रूपांतर छोट्या उद्योगात कसे केले याचे कथन अगदी सोप्प्या सहज गोष्टयींमधून उलगडलंय.
मुलं मोठी झाली आणि घरातल्या जबाबदार्‍या कमी होत गेल्या. रिकाम्या वेळात काही निराळं करावंसं वाटू लागलं. एका मैत्रिणीने आमच्याच विभागात महिलांकरिता कौशल्यविकास केंद्र सुरू झाल्याची बातमी दिली. तिथे गेल्यावर बर्‍याच उपक्रमांची माहिती मिळाली. शिवणकाम, बेकरीचे पदार्थ बनविणे, मसाले बनविणे, ब्युटी पार्लर, ज्वेलरी मेकिंग हे कोर्स तिथे मोफत शिकवले जातात. बाहेर खाजगी क्लासेसमध्ये हेच कोर्स मोठ्या फिज घेऊन शिकवले जातात. मी ज्वेलरी मेकिंग निवडलं. बेसिक कोर्स महिन्याचा होता. तोही दुपारच्या, अगदी माझ्या रिकाम्या वेळात.
ज्वेलरी मेकिंग शिकवणाऱ्या पद्मिनी मॅडम यांनी दागिन्यांची घडण कशी असते, ते कसे हाताळायचे, बांधायचे याची माहिती सोप्या पद्धतीने दिली. दागिन्यांची आवड असली तरी सर्वच दागिन्यांची नावं माहीत नसतात. पद्मिनी मॅडम यांनी प्रत्येक दागिन्याची ओळख करून दिली. 

कोर्सच्या काळात मी स्वतः बनविलेले दागिने शेजारणी, मैत्रिणींना दाखवताना कोण आनंद होत असे. दागिने बनविताना आपला कस लागतो, हे जाणवलं. कळून चुकलं की फक्त आवड असून उपयोग नाही. त्यासाठी नितांत मेहनतीची गरज आहे. पद्मिनी मॅडम खूप आवडीने, संयमाने शिकवत असत. त्यांची मेहनत वाया जाऊ नये म्हणून मी त्यांचं सर्व म्हणणं टिपून घेत असे. मला तर कोर्स करता करताच पहिली ऑर्डर मिळाली. माझा दागिने बनविण्याचा विश्वास वाढू लागला. घरात मी आणखी आत्मविश्वासाने वावरू लागले. माझ्यातला बदल घरातल्यांच्या लक्षात येऊ लागला. माझी त्यांच्या कामातली नको ती लुडबुड कमी झाली म्हणून तेही खुश होते. आता मुलगीही दागिन्यांचं कौतुक करू लागली. मी बनवलेल्या दागिन्यांची जाहिरात करू लागली. घरातून उत्तेजन मिळाल्याने मी आणखी जोमाने दागिने बनवू लागले.
कानातील कुडी, बांगड्या, चिंचपेटी या दागिन्यांच्या ऑर्डर मिळू लागल्या. माझं काम आता वाढू लागलंय. वेळ आता पुरत नाही. वेळेचे नियोजन करावं लागतंय. एकदा तर मी २० दिवसात ऑर्डर पूर्ण करून सहा हजार रुपये कमवले. ऑर्डर वेळेत पूर्ण करण्याची कसोटीच असते. लोकांच्या पसंतीस माझे काम येऊ लागले . मी बनवलेले दागिने माझी ओळख बनली. अलिकडेच गणपतीसाठी लागणारी कंठी, गौरीसाठी हार, बांगड्या , कमरपठ्ठया, बाजूबंध यांसारख्या दागिन्यांची मोठी ऑर्डर मला मिळाली होती.

मी बनवलेल्या दागिन्यांचे कौतुक होतं, तेव्हा मला खूप समाधान मिळतं. फावल्या वेळात काही करावं म्हणून जे शिकले त्याला एवढं यश मिळेल, त्याने मान मिळेल, मी स्वावलंबी होईन, असं स्वप्नातदेखील वाटलं नव्हतं. माझ्या छंदाचं रूपांतर छोट्याशा उद्योगात केव्हा झालं हे कळलंच नाही. 

आमदार अतुल भातखळकर यांनी त्यांच्या कंदिवली पूर्व मतदारसंघात सुरू केलेल्या कौशल्यविकास प्रशिक्षण केंद्रात ही मुलाखत घेतली.