सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातील वसुंधरा विज्ञान केंद्र. मुलांमध्ये वैज्ञानिक दृष्टिकोन रुजला तर अनेक समस्यांवर मात करता येऊ शकते, या विचारातूनच सी. बी. नाईक यांनी हे केंद्र सुरू केलं. नाईक यांना बाबा आमटे यांचा 25 वर्ष सहवास लाभला. भारत जोडो आंदोलनातही नाईक सहभागी झाले होते. बाबांपासून प्रेरणा घेऊन त्यांनी सिंधुदुर्ग जिल्ह्यातल्या दुर्गम भागात विज्ञानप्रसाराचा वसा घेतला. बँक ऑफ इंडियातून स्वेच्छानिवृत्ती घेऊन 1995 मध्ये नाईक यांनी हे केंद्र सुरू केलं. सुरुवातीला निवृत्तीनंतर मिळालेल्या रकमेतूनच कुडाळ तालुक्यातल्या नेरूरपार इथं आपल्या घरात त्यांनी केंद्र सुरू केलं. त्यानंतरची दहा वर्षे बिबवणे इथं भाड्याच्या खोलीत संस्थेचं कार्य चालू ठेवले. आता नेरूर देऊळवाडा ग्रामपंचायतीने दिलेल्या साडेचार एकर जागेत संस्थेचे कार्य सुरू आहे .
युरेका हॉल ,गुणवत्ता विकास कार्यक्रम,आकाशदर्शन,फिरतं वाचनालय ,संगणक प्रशिक्षण, रविवारची विज्ञान शाळा, होमी भाभा सायन्स पार्क असे भरगच्च उपक्रम इथे चालतात. फिरत्या विज्ञान प्रयोगशाळेचे स्वयंसेवक जिल्ह्यातल्या शंभरहून अधिक गावांतल्या दीडशे शाळांमध्ये जाऊन अभ्यासक्रमावर आधारित प्रयोग करून दाखवतात आणि विद्यार्थ्यांकडून करून घेतात. आतापर्यंत या सर्व उपक्रमांचा लाभ चार लाखांहून अधिक विद्यार्थी- शिक्षकांना झाला आहे. युरेका हॉलमध्ये विज्ञानातले प्रयोग मुलांना स्वतः करून बघता येतात.
१९९७ पासून राष्ट्रीय प्रज्ञाशोध परिक्षेसाठी संस्था मार्गदर्शन करते. या मार्गदर्शन उपक्रमांतर्गत आतापर्यंत ५४ विद्यार्थ्यांना राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती मिळाली आहे . राज्यस्तरीय 'डॉ . होमी भाभा बालवैज्ञानिक' स्पर्धेमध्ये तीन सुवर्ण आणि अठरा रौप्यपदकं मिळाली आहेत . संस्थेच्या विविध शिबिरात भाग घेणारी कुडाळमधली प्राजक्ता प्रभाकर ठाकूर आज नागपूरमध्ये आयएएस अधिकारी म्हणून कार्यरत आहे. .
शालेय मुलांमध्ये विज्ञानाची आवड निर्माण व्हावी. त्यातून बालवैज्ञानिक घडावेत हा ध्यास घेऊन काम करणाऱ्या या संस्थेला देशाचे माजी राष्ट्रपती डॉ. ए पी जे अब्दुल कलाम यांनी भेट दिली होती. अणुशास्त्रज्ञ डॉ. अनिल काकोडकर, डॉ. रघुनाथ माशेलकर, डॉ. प्रकाश आमटे यांनीही इथे भेट दिली आहे. अशी ही मोलाचं काम करणारी विज्ञानसंस्था.
-विजय पालकर.
No comments:
Post a Comment