उस्मानाबाद जिल्हा. उमरगा तालुका. इथलं कराळी गाव. इथले तबलावादक खंडेराव मुळे. अभंग, भावगीत, गवळण, भारूड, भक्तीगीत, आंबेडकरी गीते - कुठल्याही गाण्याचा कार्यक्रमाला खंडेराव मुळेंची तबलासाथ उल्लेखनीय असते. मुळे दोन्ही डोळ्यांनी अंध. त्यामुळे ते तबला वाजवायला कसं, कुठं शिकले असतील असा प्रश्न सर्वांनाच पडतो. त्यांची तबला वादनाची सुरुवातच रंजक आणि रोचक वातावरणात झाली.
मुळे यांचं लहानपण कराळीत गेलं. तिथं शेजारी राहणाऱ्या एकनाथ पांचाळ यांच्या घरी नेहमी भजनाचा कार्यक्रम व्हायचा. मुळे यांनी पांचाळ यांच्या मार्गदर्शनाखाली संप्रदायाचा मार्ग धरला. पांचाळ यांच्या हाताखाली मुळे तयार होऊ लागले. आता तबल्यातल्या पुढच्या शिक्षणाचे त्यांना वेध लागले. त्यासाठी लातूरच्या पंडित शांताराम चिगरी यांच्याकडे जायचं ठरलं. इथून पुढं मात्र मुळे यांना अनंत अडचणीना तोंड द्यावं लागलं. कारण लातूरला जायचं तर बसचा प्रवास. दोन वर्षे त्यांनी रोज हा प्रवास केला तर दोन वर्ष लातूरलाच घर केलं. या धडपडीचं फळही त्यांना तबला अलंकार या पदवीतून मिळालं. निव्वळ तबल्यातच नाही तर गायन कलेतही त्यांनी संगीत विशारद पदवी मिळवली.
तबल्याची साथ, हार्मोनियमचे स्वर आणि सुरेख आवाज हा मुळे यांच्या कार्यक्रमाचा युएसपी. मुळे आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांनी ‘भीम निळाईच्या पार’, हा कार्यक्रम महाराष्ट्रात १०० ठिकाणी सादर केला. तसंच ‘आपलं घर’ या नळदुर्ग संस्थेतील मुलांसाठी राज्यभर ‘तारे समानतेचे’, हा गाण्याचा कार्यक्रम सादर केला. त्यातून मिळालेला निधी संस्थेतील मुलांसाठी देण्यात आला. मुळे यांनी सध्या उस्मानाबाद येथे संगीत अॅकॅडमी सुरू केली असून, ते नव्या मुला-मुलींना संगीताचे धडे देत आहेत. मुळे सांगतात, “सामान्य कुटुंबातील व्यक्ती असूनही संगीतामध्ये मानसन्मान मिळाला. नवीन पिढीने या क्षेत्राकडे वळायला हवं. आयएएस, आयपीएस अधिकाऱ्यांमध्ये संगीतात प्रावीण्य मिळविलेल्या व्यक्तीला मान-सन्मान मिळतो. मला संगीतामुळे सामाजिक प्रतिष्ठा मिळाली”.
- चंद्रसेन देशमुख.
No comments:
Post a Comment