Tuesday 16 January 2018

बकेटमधून मिळवा वर्षभर भाजीपाला




आजपर्यंत आपण परस बाग, टेरेस गार्डन, किचन गार्डन याबद्दल खूप काही ऐकलं असेल पाहिलं असेल आणि क्वचित प्रत्यक्षात उतरवलंही असेल. पण हे सगळं खर्चिक, अडचणीचं; प्रत्येकाला जमलं असेलच असं नाही. पण, आता सगळ्यांनाच उपयोगी ठरू शकेल असं एक गार्डनचं नवं स्वरूप उदयाला आलंय ते म्हणजे 'बकेट किचन गार्डन.'होय; या भन्नाट संकल्पनेच्या निर्मात्या आहेत, औरंगबादच्या वैशाली देशमुख. औरंगबादच्या एमजीएम महाविद्यालयातील कृषी विज्ञान केंद्रात त्या प्राध्यापक म्हणून काम करतात. इथंच त्यांनी हा प्रयोग केला. सुरुवातीला दहा बकेट आणून त्यात त्यांनी टोमॅटो, वांगे, भेंडी, कोथिंबीर, मेथी, दोडका, दुधी आणि मिरच्या या भाजीपाल्यांची लागवड केली. काही दिवसातच त्यांना याचा रिझल्टसुद्धा मिळाला. सुरुवातीला मेथी, कोथिंबीर चांगली आली. त्यानंतर टोमॅटो, वांगे आणि मिरच्यांची सुरुवात झाली. त्यांचे बहर चांगले होऊन फळधारणा चांगली झाली. विशेष म्हणजे या फळबाज्यांचा भर तब्बल सहा महिने कायम राहिला. पन्नास रुपयांच्या बकेट, मातीसोबत गांडूळ खतांचा वापर केला, कुठलीही रासायनिक खतं, फवारणी नाही. कीड पडली तेव्हा आंबवलेलं ताक, किंवा गांडुळपाणी याचा फवारणीसाठी वापर केला आणि कीड नियंत्रणात ठेवली. यामुळे पिकांची रोगप्रतिकारशक्ती वाढली. त्यामुळे फळधारणा चांगली झाली. आणि उत्पादन चांगलं मिळालं.  वैशाली देशमुख म्हणाल्या की, “दहा बकेटच्या माध्यमातून चार माणसांच्या कुटुंबाला वर्षभर सहज भाजीपाला पुरवठा होऊ शकतो. विशेष म्हणजे त्यासाठी अत्यल्प खर्च येतो आणि मेहनत खूप कमी करावी लागते. त्याचबरोबर हे सगळे ऑरगॅनिक पदार्थ आपल्याला घरातच उपलब्ध होतात. त्यामुळे वर्षभर भाजीपाल्यावर होणारा खर्चही कमी होतो.” बकेट गार्डन शहरी भागात नागरिकांना तयार करता येऊ शकते. गॅलरीत किंवा ऊन लागेल अशा ठिकाणी या बकेट ठेऊन भाजीपाला घेता येऊ शकतो. शहरी महिलांना सोपं पडावं यासाठी त्या आता बकेट गार्डनचं स्वतंत्र किटच उपलब्ध करून देणार आहेत. ज्यात बी बियाणे, गांडूळ खत, बकेट आणि संभाव्य कीटनियंत्रणासाठी आवश्यक माहिती पुस्तिका असं त्याचं स्वरूप असणार आहे. अशी युझर फ्रेंडली बकेट गार्डन अधिक लोकांपर्यंत पोचली तर पालेभाज्यांच्या क्षेत्रात नवा अध्याय सुरू होऊ शकतो.
- दत्ता कानवटे.

No comments:

Post a Comment