सर्जनशील सुप्रिया

सोलापूर जिल्हा. माळशिरस तालुका. इथल्या नातेपुतेपासून १० किलोमीटरवरचं पिरळे गाव. या गावापासून एक किलोमीटरवरच्या शिंदेवस्तीची प्राथमिक जिल्हा परिषदेची शाळा. या शाळेतील सुप्रिया शिवगुंडे या शिक्षिकेची ही गोष्ट. शाळा द्वीशिक्षकी. आणि पटसंख्या 26. या शाळेतील शिक्षिका सुप्रिया शिवगुंडे यांना नुकताच मायक्रोसॉफ्टचा 'इनोव्हेटिव्ह एज्युकेटर एक्सपर्ट' हा पुरस्कार मिळाला आहे.

स्काईपच्या माध्यमातून 'टू बिकम क्रिएटिव्ह...' नावाचा लेसन मायक्रोसॉफ्टमध्ये प्रसिद्ध झाला. या लेसनमध्ये भाग घ्यायचा असेल तर लेसन रजिस्टर केल्यावर वेळ व दिनांक ठरवून सुप्रिया शिवगुंडे आपल्या वर्गात येऊन, जगाच्या पाठीवर स्काईप लाईनद्वारे अॉनलाईन व्हिडीओ कॉलींगद्वारे शिकवू शकतात. या माध्यमातून त्यांनी भारतासह जगभरातील अनेक शाळेतील शिक्षक व मुलांशी संवाद साधला आहे. यामध्ये स्कॉटलंड, आयर्लंड, स्पेन, पोर्तुगाल, बांग्लादेश इ. देशातील मुलांना त्यांनी स्काईप लाईनद्वारे शिक्षण दिलं आहे. हा उपक्रम शिक्षकांसाठी उत्तम मॉडेल असल्याचं सुप्रिया सांगतात. त्यांनी वर्गातील मुलांचे व्हिडीओ करून युटूब चॅनलवर प्रकाशित केले आहेत. सुप्रिया शिवगुंडे याच नावाचं युट्युब चॅनल त्या चालवतात. अनेक व्हिडीओ तिथे पहायला मिळतात.


सुप्रिया म्हणतात, “खरं तर काम सर्वच शिक्षक करत असतात. पण, त्यांच्या पध्दती वेगवेगळ्या असतात. मुलांपर्यंत ते पोहचत नाही. मात्र या माध्यमातून मुलांपर्यंत शिकवलेले पोहचले जातं.” गणित, इंग्रजी व इतर विषयावर मुलांच्या कृतीतून व मुलांच्या आवाजात व्हिडीओ केलेले असल्यामुळे लहान मुलं उत्साहात असतात. हे व्हिडीओ ग्रामीण भागातून परदेशात जातात, याचा त्यांना अभिमान वाटतो, पालकांचा व्हॉटस्अप ग्रुप तयार करून, मुलं शाळेत कशा पध्दतीने शिकत आहेत, यासाठी फोटोंच्या माध्यमातून पीपीटी आणि व्हिडिओ तयार करून पालकांना देण्यात येत असत. परंतू त्यातून पालकांचे समाधान झालं नाही. कृती काय असा प्रश्न त्यांना पडला, त्यानंतर मुलांचे व्हिडीओ त्यांना पाठवायला सुरूवात केली. हे व्हिडीओ मोठे असल्यामुळे युटूब चॅनल सुरू करून त्यावर अपलोड करायला त्यांनी सुरूवात केली.
सुप्रिया शिवगुंडे यांचं संपूर्ण कुटुंब प्राथमिक शिक्षक आहेत. माळशिरस तालुक्यातील शिवपुरी हे त्यांचं गाव. त्यांच्यासह पाच बहिणी, एक भाऊ जिल्हा परिषद प्राथमिक शाळेत शिक्षक म्हणून काम करतात. त्यामुळे घरातील शैक्षणिक वातावरणाची पार्श्वभूमी त्यांना मिळाली. आणि याचाच त्यांना फायदा झाला.
सलग दुसऱ्यांदा हा त्यांना पुरस्कार मिळाला आहे. आकर्षक साहित्य निर्मितीसाठी पहिल्यांदा २०१७/१८ मध्ये तर स्काईप लेसनसाठी २०१८/१९ चा मायक्रोसॉफ्टचा पुरस्कार मिळाला आहे.
सुरूवातीला माळशिरस तालुक्यातील कुरबावी या शाळेत त्यांनी असे प्रयोग राबवले. सुप्रिया सांगतात, “ही माझी शाळा अशी प्रत्येकाची भावना असते. ‘आपली शाळा, आपले शिक्षक’ अशी प्रत्येकाची भावना झाली पाहिजे, आपल्याला जे मिळाले नाही, ते आपल्या पाल्यांना मिळावे, अशी प्रत्येक पालकांची अपेक्षा असते. त्यामुळे पालकांना विश्वासात घेऊन हे उपक्रम राबवण्यात आले.” 'एज्युकेशन विथ यूट्यूब...' असा उपक्रम त्यांनी घेतला. त्यामुळे पालकांचा उत्साह वाढला, पट वाढला. शाळेविषयी आत्मीयता वाढली. आपली मुले त्यांना कशा पध्दतीने शिकतात व बोलतात. याचे त्यांना कुतूहल वाटू लागले. असे व्हिडीओ मुलांच्याच आवाजात असल्यामुळे मुले मनोरंजकतेने शिकतात. कार्यानुभव हा त्यांचा आवडता विषय. ‘हात सर्वकामी तर बुद्धी सर्वगामी’ या उक्तीप्रमाणे त्यांनी मुलांमध्ये गणित विषयाची आवड निर्माण केली. तंत्रज्ञानाची आवड असणा-या या शिक्षिकेने आर्टवर्कवर आधारित 'टू बिकम क्रिएटीव्ह...' नावाचा स्काईप लेसन तयार करून स्वतःच्या शाळेप्रमाणेच इतर शाळांमध्येही सर्वसमावेशक अध्यापनाचे कार्य करीत आहेत.

- गणेश पोळ.