Monday 25 March 2019

मद्यपी चालकाची गाडी जागेवरच थांबणार…

‘ड्रंक अ‍ॅण्ड ड्राईव्ह’ची अनेक प्रकरणे आपल्याकडे गाजली. त्यातल्या काहींना शिक्षा झाली तर काही निर्दोषपणे सुटलेही. अर्थात, अशा अपघातात हकनाक बळी गेले त्यांच्या कुटुंबाच्या वाट्याला केवळ दुःख आलं. असा हा ‘ड्रंक अ‍ॅण्ड ड्राईव्ह’ प्रश्न खरंतर जगभरात सर्वच ठिकाणी आढळणारा आहे. याच गोष्टीचा विचार करून नाशिक येथील अजिंक्य जाधवने ‘मद्यपान केले तर कार जागेवरून हलणारच नाही’ असं आगळंवेगळं तंत्रज्ञान विकसित केलं आहे. सध्या हॉवर्ड विद्याापीठात तो शिक्षण घेत आहे.
जगातील काही समविचारी युवक एकत्र आले. त्या त्या भागात भेडसावणाऱ्या स्थानिक प्रश्नांवर त्यांच्या पातळीवर ते उत्तर शोधण्याचा प्रयत्न करत आहे. युवकांच्या याच गटात १९ वर्षीय अजिंक्यही सहभागी झाला आहे. अमेरिकेतील हॉवर्ड विद्याापीठात विज्ञान शाखेत शिकणाऱ्या अजिंक्यने वेगळी वाट धुंडाळली. शिकत असतानाच त्याला शिष्यवृत्ती मिळाली. आणि यंगस्टाऊन विद्यापीठात त्याने संशोधनाला सुरूवात केली. सामाजिक प्रश्नांवर काम करू इच्छिणारी समविचारी मंडळी त्याने जमवली. यात वेगवेगळ्या देशांतील २५० हून अधिक युवक एकत्र आले. त्यांनी ‘वी ऑल टीन’ या कंपनीची स्थापना केली. आता या कंपनी वेगवेगळ्या प्रश्नांवर काम सुरू केलं. त्यात दहशतवाद, जागतिक तापमानवाढ, आंतरराष्ट्रीय राजकारण, गरिबी, कुपोषण, भ्रष्टाचार अशा विविध मुद्द्यांचा समावेश आहे. समविचारी मंडळी एकत्र असल्याने एकाच प्रश्नांवर वेगवेगळ्या पध्दतीने विचार होतो, याकडे अजिंक्यने सर्वांचं लक्ष वेधले. मद्यपी चालकांमुळे होणारे अपघात, हा असाच एक प्रश्न त्यांच्या समोर आला.
अमेरिकेतील ओहयो राज्यात ‘ड्रंक अ‍ॅण्ड ड्राईव्ह’ची प्रकरणे मोठ्या प्रमाणावर आहेत. त्यात अनेक निष्पाप लोकांचे बळी गेले. यावर उपाय शोधण्याच्या दृष्टिकोनातून विचार सुरू झाला. त्यातून हे अनोखे तंत्रज्ञान विकसित करण्यात आले. मद्यपान केल्यावर शरीरात अल्कोहोलचे प्रमाण जास्त असल्यास मोटार चालणार नाही, असं हे तंत्रज्ञान. चार चाकी वाहनात हे तंत्रज्ञान उपयोगात आणल्यास अपघातांचे प्रमाणही कमी करता येईल. कारण, मद्यप्राशन केलेल्या व्यक्तीने गाडीचे ‘स्टिअरिंग’ हाती घेतल्यास संबंधिताच्या शरीरात अल्कोहोलचे प्रमाण किती आहे, याची चाचपणी होईल. हाताला येणाऱ्या घामातून ही प्रक्रिया पार पडेल. आणि शरीरात ६० टक्के वा त्याहून अधिक अल्कोहोल असल्यास गाडी चालणार नाही, अशी ही व्यवस्था. म्हणजे अतिरिक्त मद्यपान करून चालक मोटार चालवू शकणार नाही. एकतर त्याला आपली मोटार चालवण्यासाठी मद्यपान न केलेल्या अन्य चालकाची मदत घ्यावी लागेल. किंवा आपली गाडी आहे तिथेच ठेवून अन्य मोटारीचा पर्याय निवडावा लागेल. अर्थातच यामुळे रस्त्यावरील अपघातांना पायबंद घालता येईल. या विलक्षण तंत्रज्ञानाला अमेरिकन सरकारने दाद दिली. अजिंक्यला वॉशिंग्टन डीसी येथे ‘एशियन एमरजिंग युथ इन यु एस’ पुरस्कार देऊन नुकतंच सन्मानित करण्यात आलं. तसंच अजिंक्यच्या संस्थेची वाटचाल पाहता २०१९च्या ‘फोर्ब्स अंडर ३०’ यादीत त्याचं नामांकनही झालं आहे.

- प्राची उन्मेष, नाशिक

No comments:

Post a Comment