बुधाजी यांचे पुत्र गोपाळ आणि पद्मन हेदेखील प्रयोगशील शेतकरी. तांदुळाच्या विविध प्रकारच्या १११ जातींवर त्यांनी प्रयोग केले.यात आय.आर. ८, बनाल ९ व १, गुजरात ४ व १, रेशमा, पितवर्णी या जाती होत्या. विक्रमी भात उत्पादन घेतल्याबद्दल १९७० मध्ये राज्याच्या कृषी संचालनालयानं त्यांचा सन्मान केला. १९७१ मध्ये कृषी संचालनालयाचा 'शेतीनिष्ठ' पुरस्कार.
वाडा कोलम आणि वाडा झिनिया तालुक्याबाहेर पोहोचल्या होत्या. त्यांची चव उत्तम होती. मात्र शेतकऱ्यांना आर्थिक लाभ मिळवून देण्यात या जाती असमर्थ ठरत होत्या. कमकुवत रोप रोगाला सहज बळी पडत असे. पद्मन यांच्या मनात याबाबत कायम सल असे.
ही सल दूर केली त्यांचे पुतणे किरण पाटील यांनी. किरण यांनी १९९२ मध्ये कृषीमध्ये डिप्लोमा केला. काकांच्या मनातली सल दूर करण्यासाठी १९९५ पासून त्यांनी प्रयत्न सुरू केले. १७- १८ वर्षांच्या अथक प्रयत्नांनंतर किरण यांनी वाडा कोलम आणि वाडा झिनिया जातीचे सुधारित वाण तयार केले. यात साथ लाभली त्यांचे गुरू शास्त्रज्ञ डॉ प्रशांत जोशी यांची. जोशी मूळचे अकोला जिल्ह्यातल्या भामोद गावचे. सध्या हैदराबादला असतात. चवीला कुठलाही धक्का न लावता ,रोपं मजबूत करण्यासाठी, भरपूर फुटवे आणि न लोळणारं झाड बनवण्यासाठी लागणारा जीन्स, रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवणारा जीन्स, या जातीच्या रोपांमध्ये विकसित केला. त्यानंतर भात पिकवणाऱ्या विविध राज्यात जाऊन शेतकरी नेमून चाचणी घेतली. २०१६-१७ च्या जूनमध्ये १३० ते १३५ दिवसात तयार होणारी सुधारित वाडा कोलम आणि १२० ते १२५ दिवसात तयार होणारी सुधारित वाडा झिनिया या जाती शेतकऱ्यांसाठी उपलब्ध केल्या. या वाणांना १७ मे २०१९ ला भारत सरकारकडून पेटंट मिळालं आहे. तसंच पुण्यातील कृषी आयुक्तालयाकडून परवानाही मिळाला आहे.
या दोन सुधारित जातींसोबतच मधुमेही रुग्णांना चालू शकेल असा काळा तांदूळ आणि काळा गहू किरण यांनी विकसित केला आहे.
किरण पाटील:- 94226 81261
-संतोष के पाटील, पालघर
No comments:
Post a Comment